Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Γλώσσα. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Γλώσσα. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

15 Νοε 2016

Τα νεογέννητα κλαίνε στη γλώσσα της μαμάς τους [ΕΡΕΥΝΑ]



Πριν κάποια χρόνια, μία ερευνητική αναφορά δημοσιευμένη από τις Mampe, Friederici, Christophe, & Wermke (2009) είχε δείξει πως το κλάμα των βρεφών, ήδη από τη στιγμή της γέννησης, φαίνεται να έχει τα μελωδικά χαρακτηριστικά της γλώσσας που μιλά η μητέρα και την οποία άκουγαν ως έμβρυα τουλάχιστον κατά το τελευταίο τρίμηνο της κύησης. Για τις ανάγκες της μελέτης εκείνης, είχαν αναλύσει τα μελωδικά χαρακτηριστικά (επιτονισμό και διάρκεια) του κλάματος 'γερμανόφωνων' και 'γαλλόφωνων' νεογνών και είχαν βρει σημαντικά περισσότερα ανοδικά μελωδικά σχήματα στα 'γαλλόφωνα' νεογνά.

Επεκτείνοντας τα ευρήματα αυτά, μία νέα μελέτη έθεσε ένα νέο ερώτημα: Αν οι μητέρες κατά την εγκυμοσύνη μιλούν τονικές γλώσσες, επηρεάζεται ανάλογα και το κλάμα των νεογέννητων μωρών τους; 
Αξίζει να σημειωθεί πως στις τονικές γλώσσες, σε αντίθεση με τις ευρωπαϊκές γλώσσες (π.χ. Αγγλικά, Γαλλικά, Γερμανικά ή Ελληνικά), η σημασία των λέξεων καθορίζεται όχι μόνο από τους συγκεκριμένους φθόγγους που αρθρώνονται, αλλά και από την τονική συχνότητα στην οποία προφέρονται οι λέξεις ή οι συλλαβές. Η ίδια ακολουθία φθόγγων, συνεπώς, μπορεί να σημαίνει εντελώς διαφορετικά πράγματα, ανάλογα με το αν θα προφερθεί σε υψηλό ή χαμηλό τόνο, ή με ένα συγκεκριμένο μελωδικό σχήμα. Παραδείγματα τέτοιων γλωσσών είναι να Κινέζικα (Mandarin) - με τέσσερις διαφορετικές συγχνότητες να επηρεάζουν τη σημασία των λέξεων- καθώς και μία ακόμη πιο πολύπλοκη γλώσσα που ομιλείται από μία φυλή στο Καμερούν - η Lamnso, της οποίας τα νοήματα διαφοροποιούνται με βάση οκτώ διαφορετικές συχνότητες.

Τα αποτελέσματα της νέας αυτής μελέτης επιβεβαιώνουν με εντυπωσιακό τρόπο τα προγενέστερα συμπεράσματα: Το κλάμα των νεογνών των οποίων οι μητέρες μιλούν μία τονική γλώσσα, χαρακτηρίζεται από σημαντικά μεγαλύτερες τονικές μεταβολές σε σχέση με το κλάμα π.χ. των νεογνών που γεννιούνται από Γερμανίδες μητέρες. Ειδικότερα, τα εκφωνήματα των μωρών από το Καμερούν χαρακτηρίζονταν, τόσο από μεγάλες μεταβολές συχνότητας εντός του ιδίου εκφωνήματος (απόσταση μεταξύ του υψηλότερου και του χαμηλότερου τόνου), όσο και από περισσότερες και πιο έντονες εναλλαγές μεταξύ των διαφορετικών τόνων, αλλά και μεγαλύτερη διάρκεια. Με άλλα λόγια, το κλάμα των μωρών αυτών ήταν φανερά πολύ πιο 'τραγουδιστό', όπως εξάλλου και η μητρική τους γλώσσα.

Τα ευρήματα αυτά στηρίζουν θεωρητικές προσεγγίσεις που θέλουν τα βρέφη να αρχίζουν την 'εκμάθηση' της μητρικής τους γλώσσας ήδη από την προγεννητική περίοδο, και σίγουρα πολύ νωρίτερα από την παραγωγή των πρώτων λέξεων, ή ακόμα και των πρώτων συλλαβών.
Επίσης, όπως προτείνουν οι συγγραφείς, τα αποτελέσματα των μελετών αυτών, εμπλουτίζουν σημαντικά τις γνώσεις που έχουμε για τους βασικούς παράγοντες που μπορεί να επηρεάζουν τις πολύ πρώιμες φάσεις της γλωσσικής ανάπτυξης, ενώ παράλληλα, ίσως σε μελλοντικό χρόνο, να επιτρέψουν τον εντοπισμό πολύ πρώιμων δεικτών σχετικά με αναπτυξιακές διαταραχές που μπορεί να επιδρούν στην ικανότητα αυτή των βρεφών.

Βιβλιογραφικές αναφορές:
Mampe, B., Friederici, A.D., Christophe, A., & Wermke, K. (2009). Newborns’ cry melody is shaped by their native language. Current Biology, 19 (23), 1994-1997. DOI: http://dx.doi.org/10.1016/j.cub.2009.09.064

Wermke, Κ., Teiser, J. Yovsi, E.J. Joscha Kohlenberg, P. Wermke, M. Robb, H.Keller, B. Lamm (2016). Fundamental frequency variation within neonatal crying: Does ambient language matter? Speech, Language and Hearing, DOI: http://dx.doi.org/10.1080/2050571X.2016.1187903

29 Ιουλ 2014

Η μουσική της γλώσσας [ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ]

"Είναι η γλώσσα μας μουσική; Πώς ερμηνεύουμε τη δημιουργία της μουσικής και πως την μουσικότητα στην γλώσσα της ομιλίας μας; Η γλώσσα και η μουσική έχουν κοινό τρόπο δημιουργίας; Ποια είναι τα κοινά χαρακτηριστικά της μουσικής και του λόγου; Υπάρχει μουσική και γλωσσική αφήγηση; Πώς συναντάει τον λόγο η μελοποίηση; Πώς γίνεται η εκφορά του λόγου στην καθημερινή ομιλία μας και πώς στην μελοποίηση των τραγουδιών, στο μουσικό θέατρο και στην όπερα;"

Τα μέλη του Εργαστηρίου Φωνητικής του Πανεπιστημίου Αθηνών μιλούν για τα προσωδιακά / μελωδικά στοιχεία της γλώσσας και την λειτουργία τους...

Δείτε το βίντεο



18 Φεβ 2014

Σχέση γλώσσας - μουσικής: στοιχεία από περιπτώσεις συγγενούς αμουσίας

Έρευνα των Thompson et al. (2012) προτείνει πως η ερμηνεία των συγκινήσεων που εκφράζονται μέσω της προσωδίας της ομιλίας προκύπτει από την ικανότητα μουσικής επεξεργασίας και στηρίζει την υπόθεση μίας εξελικτικής σχέσης μεταξύ γλώσσας και μουσικής. 

Από την περίληψη του άρθρου:
Μια σειρά από εξελικτικές θεωρίες προτείνουν πως η μουσική και η γλώσσα έχουν ως κοινή προέλευση μια συγκινησιακή πρωτογλώσσα και πως η σχέση αυτή παραμένει εμφανής σε επικαλυπτόμενες λειτουργίες και κοινά νευρωνικά κυκλώματα. Βασική πρόβλεψη της υπόθεσης αυτής είναι ότι η ευαισθησία στις συγκινήσεις που εκφράζονται μέσω τις προσωδίας της ομιλίας προέρχεται από την ικανότητα μουσικής επεξεργασίας. Εξετάσαμε την ευαισθησία στις συγκινήσεις της προσωδίας σε ένα δείγμα ατόμων με συγγενή αμουσία, μια νευροαναπτυξιακή διαταραχή η οποία χαρακτηρίζεται από ελλείμματα στην επεξεργασία ακουστικών και δομικών ιδιοτήτων της μουσικής. Δώδεκα άτομα με συγγενή αμουσία και 12 άτομα ως δείγμα ελέγχου ερμήνευσαν τις συγκινήσεις που εξέφραζαν 96 φράσεις. Οι φράσεις ήταν σημασιολογικά ουδέτερες, αλλά τα προσωδιακά χαρακτηριστικά τους (ο τόνος της φωνής) εξέφραζαν 6 συναισθηματικές καταστάσεις: χαρά, τρυφερότητα, φόβο, θυμό, λύπη και ουδέτερη.

26 Σεπ 2012

Κατανόηση λέξεων από τους 6 μήνες [ΕΡΕΥΝΑ]

Ένα βρέφος συμμετέχει στο πείραμα 
αναγνώρισης λέξεων. Η μητέρα του 
επαναλαμβάνει τις προτάσεις που μόνο 
εκείνη ακούει μέσω ακουστικών 
και έχει σκεπασμένα τα μάτια ώστε μόνο 
το βρέφος να βλέπει τις εικόνες που 
εμφανίζονται στην οθόνη του υπολογιστή.
Μία νέα μελέτη (Bergelson & Swingley, 2012) δείχνει πως ήδη από την ηλικία των 6 μηνών, τα βρέφη φαίνεται πως γνωρίζουν -τουλάχιστον κατά έναν πολύ γενικό τρόπο- τη σημασία αρκετών καθημερινών λέξεων όπως αυτών που περιγράφουν μέρη του σώματος και τροφές. Η μελέτη αυτή θέτει υπό αμφισβήτηση την επικρατούσα άποψη πως μόνο μετά τους 9 μήνες τα βρέφη αρχίζουν να μαθαίνουν το νόημα κάποιων λέξεων.
Η αναγνώριση των πρώτων λέξεων λαμβάνει χώρα σχεδόν ταυτόχρονα με την ικανότητα των βρεφών να παράγουν τις πρώτες τους συλλαβές (βάβισμα) περίπου στην ηλικία των 6  μηνών, ισχυρίζονται οι συγγραφείς της μελέτης. Παρότι οι πρώτες λέξεις των βρεφών δεν κάνουν την εμφάνισή τους πριν τους 12 μήνες, τα βρέφη ήδη από τους 6 μήνες φαίνεται πως αναγνωρίζουν κάποιες λέξεις που η μητέρα τους προφέρει μέσα σε απλές προτάσεις.
Πιο συγκεκριμένα, στο εν λόγω πείραμα έλαβαν μέρος 33 βρέφη ηλικίας 6-9 μηνών και 50 νήπια ηλικίας 10-20 μηνών.  Τα βρέφη κάθονταν στα γόνατα των μητέρων τους και κοιτούσαν την οθόνη ενός υπολογιστή στην οποία προβάλλονταν ζεύγη φωτογραφιών. Ήδη από τους 6 μήνες, τα βρέφη εστίαζαν το βλέμμα τους σημαντικά περισσότερο στις 

19 Ιουν 2012

Κρυφακούγοντας ψαροκουβέντες [ΑΡΘΡΟ]

Αναδημοσίευση από 'ΤΟ ΒΗΜΑ- Science', 17.06.2012

Κρυφακούγοντας ψαροκουβέντες!
Τα ψάρια μιλούν και οι επιστήμονες ανά τον κόσμο έχουν «στήσει αφτί»

Ολοι γνωρίζουμε το τραγούδι της φάλαινας και τα «τιτιβίσματα» των δελφινιών, αλλά τα θαλάσσια θηλαστικά καθόλου δεν αποτελούν την εξαίρεση του ωκεάνιου κόσμου. Στον οποίο, όπως αποδεικνύεται από σωρεία δεδομένων που έχουν συγκεντρωθεί από όλα τα γεωγραφικά μήκη και πλάτη της Γης, δεν βασιλεύει η σιωπή. Ναι, τα ψάρια μιλούν! Και οι ερευνητές που υποκλέπτουν τις συνομιλίες τους χρησιμοποιώντας υποβρύχιους δέκτες, τα υδρόφωνα, διαπιστώνουν έκπληκτοι ότι κάθε ψάρι έχει τη δική του ηχητική υπογραφή (άλλη ο κολιός και άλλη η σαρδέλα), ότι χρησιμοποιούν διαφορετικές «λέξεις» για να επικοινωνήσουν διαφορετική πληροφορία (ερωτικό κάλεσμα, κραυγή κινδύνου, πρόσκληση σε γεύμα) και ότι διαθέτουν ακόμη και διαλέκτους (αλλιώς μιλά το ίδιο ψάρι διαφορετικών περιοχών)! Με άλλα λόγια, την επόμενη φορά που θα θελήσετε να χρησιμοποιήσετε την έκφραση «σιγή ιχθύος» να ξέρετε ότι η επιστήμη δεν είναι με το μέρος σας.

12 Ιαν 2012

H μελέτη της γλωσσικής ανάπτυξης πριν από ...120 χρόνια! [ΑΡΘΡΟ]

Βρήκα ένα πολύ παλιό επιστημονικό δημοσίευμα, έναν 'θησαυρό' από το 1893 (!!!).
Ασχολείται με την ανάπτυξη της γλώσσας στο παιδί και παρουσιάζει αποτελέσματα παρατηρήσεων εκείνης της εποχής... Πολύ ενδιαφέρον! 
Είναι εντυπωσιακό πώς κάποιες ιδέες πάνε κι έρχονται 1+ αιώνα τώρα...
Διαβάστε το άρθρο στο JSTOR:
Tracy F. (1893). The language of Childhood. The American Journal of Psychology, Vol. 6, No. 1 (Oct., 1893), pp. 107-138.

21 Δεκ 2011

Colwyn Trevarthen: Σχέσεις και Επικοινωνία κατά τη βρεφική ηλικία [ΟΜΙΛΙΑ]

Τέσσερα σύντομα βίντεο στα οποία ο Καθ. Colwyn Trevarthen μιλά για την Επικοινωνία, τη Γλώσσα, τη Μουσικότητα της γλώσσας και τον ρόλο των ανθρώπινων σχέσεων στη βρεφική ηλικία. 
Ο Colwyn Trevarthen είναι Επίτιμος Καθηγητής Ψυχολογίας του Παιδιού και Ψυχοβιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου, καθώς και Μέλος της Royal Society of Edinburgh και Αντιπρόεδρος της British Association for Early Childhood Education. Γνωστός για τη διατύπωση της αναπτυξιακής Θεωρίας της έμφυτης Διυποκειμενικότητας, έχει δημοσιεύσει, μεταξύ άλλων, πληθώρα εργασιών σχετικά με την ανάπτυξη του εγκεφάλου, τη βρεφική επικοινωνία, τον ρόλο της μουσικής και των συγκινήσεων στην επικοινωνία και στην ανάπτυξη.

9 Δεκ 2011

Τι μαθαίνουμε πριν γεννηθούμε; [ΟΜΙΛΙΑ]

Μια σύνοψη κάποιων ερευνητικών πορισμάτων σχετικά με το τι μαθαίνουν τα βρέφη ήδη από την κοιλιά της μαμάς τους. Ομιλία της Annie Murphy Paul από το TEDGlobal 2011 (Ioύλιος 2011).

16 Νοε 2011

Πώς η γλώσσα μεταμόρφωσε την ανθρωπότητα [ΟΜΙΛΙΑ]

Ο βιολόγος Mark Pagel μοιράζεται μια ενδιαφέρουσα θεωρία για τους λόγους για τους οποίους οι άνθρωποι ανέπτυξαν το πολύπλοκο σύστημα της γλώσσας. Ισχυρίζεται πως η γλώσσα είναι ένα κομμάτι «κοινωνικής τεχνολογίας» που επέτρεψε στις πρώιμες ανθρώπινες φυλές την πρόσβαση σε ένα ισχυρό νέο εργαλείο: την συνεργασία. Oμιλία στo TedGlobal 2011.

Διαχωρισμένος εγκέφαλος [ΟΜΙΛΙΑ - RSA Animation]

O Ψυχίατρος Iain McGilchrist περιγράφει τις πραγματικές διαφορές μεταξύ αριστερού και δεξιού εγκεφαλικού ημισφαιρίου. Δεν είναι απλά 'η λογική στο αριστερό και το συναίσθημα στο δεξί' αλλά κάτι πιο πολύπλοκο και ενδιαφέρον...
Πολύ ενδιαφέρουσα ομιλία της RSA, η οποία 'ζωντανεύει' με τα σχέδια της CognitiveMedia.

   

Δείτε ολόκληρη την ομιλία ΕΔΩ

16 Ιουν 2011

Η φωνή της μαμάς είναι ξεχωριστή [ΕΡΕΥΝΑ]

Εδώ και πολλά χρόνια έχει αποδειχθεί πειραματικά πως τα νεογνά από τις πρώτες ώρες της ζωής τους αναγνωρίζουν και προτιμούν τη φωνή της μαμάς τους, έναντι της φωνής κάποιας άλλης γυναίκας (π.χ. DeCasper and Fifer 1980).
Μία πρόσφατη μελέτη (Beauchemin et al., 2010) επιβεβαιώνει τα ευρήματα με ηλεκτροφυσιολογικές μετρήσεις της ενεργοποίησης συγκεκριμένων περιοχών του εγκεφαλικού φλοιού σε νεογνά κατά το πρώτο 24ωρο της ζωής τους.
Πιο συγκεκριμένα, η έρευνα η οποία διεξήχθη από το Παν/μιο του Montreal και το Ερευνητικό Κέντρο του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Saint-Justine, έδειξε πως οι εγκέφαλοι των νεογνών αντιδρούν στη φωνή όλων των γυναικών με την ενεργοποίηση περιοχών φωνητικής αναγνώρισης. Ωστόσο, η μητρική φωνή είναι η μόνη που ενεργοποιεί και περιοχές που σχετίζονται με την επεξεργασία γλωσσικών ερεθισμάτων, ενώ στη συνέχεια προκαλεί μία πιθανή κινητική απόκριση η οποία μπορεί να ανακλά έναν έμφυτο ακουστικό-αρθρωτικό βρόχο. 
Η εν λόγω υπερίσχυση του αριστερού ημισφαιρίου, καθώς και η επακόλουθη μεγαλύτερη κεντρική ενεργοποίηση ως απόκριση στη μητρική μόνο φωνή, μπορεί να αποτελούν τις πρώτες νευροφυσιολογικές ενδείξεις για τον ρόλο της μητρικής φωνής στη γλωσσική ανάπτυξη.

Βιβλιογραφικές Αναφορές:

  • DeCasper, A.J. & Fifer, W.P. (1980). Of human bonding: newborns prefer their mothers' voices. Science 208, pp. 1174–1176 [το άρθρο ΕΔΩ].
  • M. Beauchemin, B. Gonzalez-Frankenberger, J. Tremblay, P. Vannasing, E. Martinez-Montes, P. Belin, R. Beland, D. Francoeur, A.-M. Carceller, F. Wallois, M. Lassonde (2010). Mother and Stranger: An Electrophysiological Study of Voice Processing in Newborns. Cerebral Cortex, 2010; DOI: 10.1093/cercor/bhq242

22 Μαΐ 2011

Daniel Tammet: Ένας μοναδικός εγκέφαλος [ΒΙΝΤΕΟ]

Ο Daniel Tammet είναι ένας 31χρονος Βρετανός με σύνδρομο Asperger αλλά και εξαιρετικές νοητικές ικανότητες, ένας από τους λίγους 'savants' [Σύνδρομο του savant ή του 'σοφού'] του κόσμου. Μπορεί να κάνει υπολογισμούς με 100 δεκαδικά ψηφία, και να μάθει μία γλώσσα σε μία εβδομάδα. Σε αντίθεση με τους περισσότερους savants, ο Daniel μπορεί να μιλήσει και να εξηγήσει με μεγάλη παραστατικότητα πώς σκέφτεται και τι συμβαίνει στο μυαλό του όσο πραγματοποιεί τους θαυμαστούς αυτούς υπολογισμούς. Μάλιστα έχει γράψει και δύο βιβλία [Born on a Blue Day & Embracing the Wide Sky] στα οποία περιγράφει με μεγάλη λεπτομέρεια τις νοητικές του εμπειρίες.
Στο ακόλουθο 50λεπτο ντοκιμαντέρ ['The boy with the incredible Brain'], ο Daniel ταξιδεύει στην Αμερική για να συναντηθεί με ερευνητές οι οποίοι προσπαθούν να κατανοήσουν τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί ο νους του. 





'I have a relationship with numbers that is similar to the relationship that most people have with language. When people think of words, they don't think of them as separate items, atomised in their head, they understand them intuitively and subconsciously as belonging to an interconnected web of other words.You wouldn't use a word like "giraffe" without understanding what the words "neck" or "tall" or "animal" mean. Words only make sense when they are in this web of interconnected meaning and I have the same thing with numbers. Numbers belong to a web. When somebody gives me a number, I immediately visualise it and how it relates to other numbers. I also see the patterns those relationships produce and manipulate them in my head to arrive at a solution, if it's a sum, or to identify if there is a prime' 
Από συνέντευξη που έδωσε στο NewScientist.

Δείτε επίσης ένα βίντεο του ABC News.

9 Απρ 2011

Ο Elman μιλάει για την ανθρώπινη γλώσσα [ΔΙΑΛΕΞΗ]

Σε μία ομιλία του, ο Καθ. Jeff Elman, παρουσιάζει ερευνητικά πορίσματα που μας επιτρέπουν να κατανοήσουμε γιατί η ανθρώπινη γλώσσα είναι τόσο διαφορετική από τα συστήματα επικοινωνίας των άλλων ζώων.

7 Απρ 2011

ΗΜΕΡΙΔΑ: ΓΛΩΣΣΑ & ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ [Αθήνα, 13.04.2011]


6 Απρ 2011

Υπό αμφισβήτηση η θεωρία των «κοινών αρχών» στις γλώσσες [ΑΡΘΡΟ]


Αναδημοσίευση από www.kathimerini.gr [15.04.2011]
Η ύπαρξη κοινών χαρακτηριστικών σε όλες τις γλώσσες, που οφείλονται στην κοινή δομή των ανθρωπίνων εγκεφάλων, ήταν μία θεωρία γενικά αποδεκτή από τον επιστημονικό κόσμο. Ωστόσο, έρευνα που δημοσιεύτηκε στο «Nature», αξιοποιεί μεθόδους της εξελικτικής βιολογίας για να προσδιορίσει τον τρόπο εξέλιξης της γραμματικής σε διαφορετικές «γλωσσικές οικογένειες». Κατά την έρευνα, τα κοινά χαρακτηριστικά που εντοπίζονται σε κάθε «γλωσσική οικογένεια» αναπτύχθηκαν ανεξάρτητα σε κάθε περίπτωση. Σύμφωνα με τους συντελεστές της, η πολιτιστική εξέλιξη περισσότερο και όχι τόσο η βιολογία επηρεάζει την ανάπτυξη των γλωσσών.

8 Μαρ 2011

Γλώσσα και αναπαράσταση του χρόνου [ΕΡΕΥΝΑ]

Από το άρθρο Boroditsky, Fuhrman & McCormick (2010)
Ο χρόνος είναι μία βασική διάσταση της εμπειρίας. Στο άρθρο αυτό διερευνούμε κατά πόσο κάποια γλωσσικά και πολιτισμικά χαρακτηριστικά μπορούν να επηρεάσουν το πώς σκεφτόμαστε για τον χρόνο. Ειδικότερα, προτείνουμε πως οι ομιλητές της Αγγλικής και της Μανδαρικής γλώσσας [Mandarin Chinese / διάλεκτος της Κινέζικης γλώσσας] σκέφτονται για τον χρόνο διαφορετικά.

17 Φεβ 2011

Patricia Kuhl: The linguistic genius of babies [ΒΙΝΤΕΟ]

H Καθ. Patricia Kuhl είναι διεθνώς αναγνωρισμένη για την έρευνά της στον τομέα της Ανάπτυξης της Γλώσσας. Μεταξύ άλλων, έχει διεξάγει πληθώρα ερευνών για το πώς η πρώιμη έκθεση των βρεφών σε γλωσσικά ερεθίσματα επηρεάζει τη 'δικτύωση' του εγκεφάλου τους. Στο ακόλουθο βίντεο η Δρ. Kuhl παρουσιάζει κάποια από τα ευρήματά της σχετικά με την ανάπτυξη της ικανότητας των βρεφών να αναγνωρίζουν τους ήχους της γλώσσας τους.

15 Ιαν 2011

H Susan Savage-Rumbaugh μιλά για τους χιμπαντζήδες Bonobo [ΒΙΝΤΕΟ]

Από το TED.com [Φεβρ. 2004]

H Susan Savage-Rumbaugh, πρωτοπόρος ερευνήτρια της επικοινωνίας στα πρωτεύοντα θηλαστικά, μιλά για τους χιμπατζήδες Bonobo [Πυγμαίοι Χιμπαντζήδες (Pan paniscus)]. Πρωταγωνιστεί ο διάσημος Kanzi.