Γλώσσα και αναπαράσταση του χρόνου [ΕΡΕΥΝΑ]

Από το άρθρο Boroditsky, Fuhrman & McCormick (2010)
Ο χρόνος είναι μία βασική διάσταση της εμπειρίας. Στο άρθρο αυτό διερευνούμε κατά πόσο κάποια γλωσσικά και πολιτισμικά χαρακτηριστικά μπορούν να επηρεάσουν το πώς σκεφτόμαστε για τον χρόνο. Ειδικότερα, προτείνουμε πως οι ομιλητές της Αγγλικής και της Μανδαρικής γλώσσας [Mandarin Chinese / διάλεκτος της Κινέζικης γλώσσας] σκέφτονται για τον χρόνο διαφορετικά.

Κάνουμε μία ανασκόπηση όλων το διαθέσιμων ευρημάτων υπέρ και κατά της υποθέσεως αυτής, και αναφέρουμε νέα δεδομένα που την υποστηρίζουν και την προσδιορίζουν περαιτέρω. [...] Όπως προβλέπεται από τις γλωσσικές δομές [των δύο γλωσσών] οι ομιλητές της Μανδαρικής αναπαριστούν πιο συχνά από τους ομιλητές της Αγγλικής τον χρόνο 'κάθετα' (με τις προγενέστερες χρονικές στιγμές τοποθετημένες ψηλά και τις μεταγενέστερες χαμηλά).

[Από το κείμενο]
Τόσο η Αγγλική γλώσσα, όσο και η Μανδαρική χρησιμοποιούν οριζόντιους [εμπρός/πίσω] όρους για να μιλήσουν για τον χρόνο. Στα αγγλικά είναι κοινές εκφράσεις όπως 'look forward to the good times ahead', ή 'think back to travails past' ή 'be glad they are behind us'. Στα Μανδαρικά οι οριζόντιες μεταφορές είναι επίσης κοινές. Οι ομιλητές της Μανδραρικής χρησιμοποιούν τα τοπικά μορφήματα qián (μπροστά) και hòu (πίσω) για να μιλήσουν για τον χρόνο. Ωστόσο, σε αντίθεση με τους ομιλητές της Αγγλικής, χρησιμοποιούν επίσης συστηματικά και συχνά κάθετες μεταφορές. Τα τοπικά μορφήματα shàng (επάνω) και xià  (κάτω) χρησιμοποιούνται για να μιλήσουν για τη σειρά των γεγονότων, των εβδομάδων, μηνών, εξαμήνων, κλπ. Για παράδειγμα, “shàng ge yuè” είναι ο προηγούμενος (ή περασμένος) μήνας, και “xià ge yuè” είναι ο επόμενος (ή ακόλουθος) μήνας. Η διαφορά αυτή μεταξύ των δύο γλωσσών οδηγεί στην υπόθεση πως οι ομιλητές της Μανδαρικής είναι πιο πιθανό να αντιλαμβάνονται τον χρόνο κάθετα, απ'ότι οι ομιλητές της Αγγλικής. 
Στο πείραμα που παρουσιάζουμε, οι συμμετέχοντες πραγματοποίησαν κρίσεις σχετικά με τον χρόνο, μετά από παρουσίαση οριζόντιων ή κάθετων χωρικών ερεθισμάτων [primes]. Σε κάθε δοκιμή, οι συμμετέχοντες απάντησαν διάφορες ερωτήσεις σχετικά με τη σχέση δύο αντικειμένων στον χώρο (τοποθετημένα είτε οριζόντια, είτε κάθετα σε μία οθόνη υπολογιστή), και στη συνέχεια απάντησαν σε μία ερώτηση σχετικά με τον χρόνο (π.χ. ο Μάρτιος έρχεται νωρίτερα από τον Απρίλιο; ΣΩΣΤΟ ή ΛΑΘΟΣ). Καταγράφηκαν οι χρόνοι απόκρισης στην τελευταία ερώτηση σχετικά με τον χρόνο, η οποία ακολουθούσε είτε οριζόντια είτε κάθετα χωρικά ερεθίσματα.Το βασικό εύρημα ήταν πως και οι δύο ομάδες οργανώνουν τον χρόνο επί του οριζοντίου άξονα από αριστερά προς τα δεξιά, με τα προγενέστερα γεγονότα στα αριστερά, κατεύθυνση συμβατή με την κατεύθυνση της γραφής τους. Ωστόσο, για τους ομιλητές της Μανδαρικής υπήρξε ένδειξη κάθετης αναπαράστασης του χρόνου, με τα προγενέστερα γεγονότα να τοποθετούνται πιο ψηλά. Για τους ομιλητές της Αγγλικής δεν καταγράφηκε ένδειξη αντίστοιχης αναπαράστασης.

Fig. 2. Canonicality effect (in msecs) plotted by items. Items are shown in order of increasing depicted interval duration. The results show that the canonicality effect was present in all groups, except as predicted for English speakers tested in the vertical response condition (marked as Xs). For the other three groups, the canonicality effect is present across the range of durations represented in the study.

Βιβλιογραφική αναφορά:

Boroditsky, Fuhrman & McCormick (2010). Do English and Mandarin speakers think about time differently? Cognition, 118 (1), 123-129.