An Eyeful of Sound [ΒΙΝΤΕΟ]

Tι χρώμα έχουν οι Παρασκευές σου; An Eyeful of Sound – ένα ντοκιμαντέρ για τη 'συναισθησία', ένα εντυπωσιακό νευρολογικό φαινόμενo...


http://www.brainpickings.org/2011/04/22/how-synesthesia-works/

Η επίδραση της μουσικής εκπαίδευσης στη μνήμη [ΕΡΕΥΝΑ]

Νέα έρευνα καταδεικνύει πως οι επαγγελματίες μουσικοί διαθέτουν καλύτερη βραχύχρονη και μακρόχρονη μνήμη σε σχέση με τους μη-μουσικούς. Επιπλέον, οι εγκέφαλοί τους αντιδρούν πιο γρήγορα σε περιοχές που σχετίζονται με την λήψη αποφάσεων, τη μνήμη και την προσοχή.

Τα αποτελέσματα παρουσιάστηκαν στην ετήσια συνάντηση της 'Society for Neuroscience' που έλαβε χώρα στην Washington τον Νοέμβριο 2014 (Schaeffer et al., 2014, η περίληψη της παρουσίασης ΕΔΩ).

Ο Δρ. Park, υπεύθυνος της έρευνας, δήλωσε: 'Όσοι έχουν λάβει μουσική εκπαίδευση είναι γνωστό πως επεξεργάζονται τα γλωσσικά ερεθίσματα γρηγορότερα από τους μη-μουσικούς, ενώ προγενέστερες έρευνες έχουν δείξει πως οι μουσικοί έχουν πλεονεκτήματα και στη μνήμη εργασίας. Αυτό που ήθελα να μάθω είναι κατά πόσο υπάρχουν πλεονεκτήματα τόσο στην απομνημόνευση λέξεων, όσο και εικόνων, καθώς και αν τα πλεονεκτήματα αυτά επεκτείνονται και στη μακρόχρονη μνήμη'. 

Εφηβεία και εγκέφαλος [ΟΜΙΛΙΑ]

Η Γνωστική Νευροεπιστήμονας Sarah-Jayne Blakemore μιλά για την εφηβεία. Συγκρίνει τον προμετωπιαίο φλοιό των εφήβων με αυτόν των ενηλίκων και μας δείχνει πώς η τυπική συμπεριφορά των εφήβων προκαλείται από σημαντικές αλλαγές στον αναπτυσσόμενο εγκέφαλο.

Δημιουργώντας μνημονικά ίχνη [ΕΡΕΥΝΑ]

Σε μία πρόσφατη έρευνα, οι Staresina et al. (2013) παρατηρούν τον ανθρώπινο εγκέφαλο καθώς προσπαθεί να συγκρατήσει μία πληροφορία...

Από την περίληψη του άρθρου:

Πώς μία νέα πληροφορία μετατρέπεται σε μνημονικό ίχνος; Χρησιμοποιήσαμε λειτουργική νευροαπεικόνιση για να διαπιστώσουμε τι συμβαίνει στις αναπαραστάσεις των νέων γεγονότων αφού τα βιώσουμε. Βρήκαμε πως ένα συγκεκριμένο τμήμα του μέσου κροταφικού λοβού, μιας περιοχής του εγκεφάλου της οποίας η σημασία στην μνήμη είναι γνωστή, αυθόρμητα επανενεργοποιεί τα γεγονότα αυτά ακόμα και όταν εμείς ασχολούμαστε με άσχετες δραστηριότητες. Επιπλέον, η έκταση της επαναενεργοποίησης αυτής φαίνεται να σχετίζεται άμεσα με την μετέπειτα μνημονική μας ικανότητα. Το εύρημα αυτό καταδεικνύει πως μπορούμε τώρα να μελετήσουμε τη δυναμική των μνημονικών διεργασιών για συγκεκριμένες εμπειρίες κατά τις περιόδους που ακολουθούν την αρχική φάση μάθησης.

Figure- Offline reactivation in the entorhinal cortex (ErC). 

(Left) Hand-drawn anatomical regions of interest (ROIs) shown for one participant. 

(Right) Reactivation of encoding representations is greater for later recalled (R) than forgotten (F) trials. Bars represent mean ± SE of the condition difference. 

*P = 0.013, one-tailed paired t test.

Βιβλιογραφική αναφορά:
Staresina B.P., Alink A., Kriegeskorte N., Henson R.N. (2013). Awake reactivation predicts memory in humans. PNAS, 110(52), 21159-64.

Full-text ΕΔΩ

H Tετάρτη έχει χρώμα λουλακί. Συναισθησία και δημιουργικότητα [ΒΙΝΤΕΟ]

Ένα βίντεο-μάθημα [στα Αγγλικά] από το TED Ed σχετικά με την 'συναισθησία' (βλ. και προηγούμενες αναρτήσεις εδώ)

Μεταφράζω από το TED Ed: 'Πώς βιώνει κανείς την συναισθησία -το νευρολογικό φαινόμενο του συνδυασμού δύο ή περισσοτέρων αισθήσεων; Όσοι έχουν συναισθησία μπορεί να γεύονται τον αριθμό 9 ή να προσδίδουν ένα χρώμα σε κάθε μέρα της εβδομάδας. Ο Richard E. Cytowic εξηγεί τον μαγικό κόσμο των 'μπερδεμένων' αισθήσεων και γιατί όλοι μπορεί να βιώνουμε συναισθητικές εμπειρίες'.

Επίσης, μία διάλεξη του R.E. Cytowic στην Library of Congress (Washington, D.C.) με τίτλο: Wednesday is Indigo Blue: How Synesthesia Speaks to Creativity [Η Τετάρτη έχει χρώμα λουλακί: Πώς η συναισθησία συνδέεται με τη δημιουργικότητα]

Η μουσική του εγκεφάλου [ΕΡΕΥΝΑ]

Mία παράξενη έρευνα: Μία ομάδα επιστημόνων από την Κίνα 'μετέφρασαν' σε μουσική την ηλεκτρική δραστηριότητα του εγκεφάλου. Όταν σκεφτόμαστε, οι νευρώνες μας παράγουν ηλεκτρικές ώσεις, κύματα ενέργειας που ταξιδεύουν στον εγκέφαλο και μπορούν να καταγραφούν. 

Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν απεικονίσεις προερχόμενες από ηλεκτροεκεφαλογράφημα (ΕΕG) για να υπολογίσουν το τονικό ύψος και τη διάρκεια κάθε νότας, σε συνδυασμό με απεικονίσεις λειτουργικής μαγνητικής τομογραφίας (fMRI) οι οποίες χρησιμοποιήθηκαν για τον υπολογισμό της έντασης. Τα δεδομένα της έρευνας προέρχονται από μία γυναίκα 31 ετών και ένα κορίτσι 14 ετών.

Στη συνέχεια ακολουθεί σύντομο απόσπασμά της 'συναυλίας' των εγκεφάλων τους (πρώτα της γυναίκας και μετά του κοριτσιού), εν ώρα φαινομενικής 'αδράνειας'...



Διαβάστε το πρωτότυπο άρθρο:
Lu J, Wu D, Yang H, Luo C, Li C, et al. (2012) Scale-Free Brain-Wave Music from Simultaneously EEG and fMRI Recordings. PLoS ONE 7(11): e49773. doi:10.1371/journal.pone.0049773

Πώς λειτουργεί η μνήμη [ΒΙΝΤΕΟ]

Τι είναι οι αναμνήσεις; Πώς σχηματίζονται και γιατί μας φαίνονται τόσο αληθινές; Πώς ο H.M. κατάφερνε να θυμάται γεγονότα από την παιδική του ηλικία, ενώ δεν μπορούσε να συγκρατήσει καμία νέα πληροφορία ή εμπειρία;

Οι Νευροβιολόγοι και οι Ψυχολόγοι μελετούν τους πολύπλοκους τρόπους με τους οποίους λειτουργεί η μνήμη μας, αναζητώντας ακόμα και σε μοριακό επίπεδο τα αίτια της λήθης. 
Δείτε το βίντεο της σειράς 'NOVA scienceNOW' (PBS).

Μπορείτε να μάθετε, επίσης, περισσότερα για την περίπτωση του H.M. διαβάζοντας την συνέντευξη που έδωσε η Νευροεπιστήμονας Suzanne Corkin, η οποία δούλεψε μαζί του επί πολλά χρόνια.
>>> 'NOVA scienceNOW' 

Εγκεφαλική πλαστικότητα [ΟΜΙΛΙΑ]

Ο Νευροεπιστήμονας Καθ. Michael Merzenich (University of California, San Francisco) ερευνά ένα από τα μυστικά της απίστευτης δύναμης του εγκεφάλου: την ισόβια ικανότητά του να αναδιοργανώνεται και να αναπλάθεται· δηλαδή να ενισχύει, να καταργεί και να δημιουργεί νέες συνάψεις  ή, σπανιότερα, ακόμα και να δημιουργεί νέα νευρικά κύτταρα ως αποτέλεσμα της εμπειρίας. Ο Merzenich αναζητά τρόπους εκμετάλλευσης της εν λόγω πλαστικότητας του εγκεφάλου για την βελτίωση των νοητικών μας δεξιοτήτων, αλλά και για την ανάκτηση χαμένων λειτουργιών. [Ομιλία στο Ted2004]

Δείτε επίσης το Ιστολόγιο 'On the Brain' του Καθ. M.Merzenich 

Τι μαθαίνουμε για την ανθρώπινη αλληλεπίδραση από 5.000 εγκεφάλους [ΟΜΙΛΙΑ]

Ο Νευροεπιστήμονας Read Montague εξηγεί πώς η χρήση της Λειτουργικής Μαγνητικής Τομογραφίας (fMRI) μας επιτρέπει να κατανοήσουμε καλύτερα τους πολύπλοκους τρόπους με τους οποίους αλληλεπιδρούμε με τους άλλους. [Ομιλία στο TedGlobal 2012, Ιούνιος 2012]

Μεταμεσονύκτιος νους [ΣΥΖΗΤΗΣΗ]

Γιατί κοιμόμαστε; Τι είναι ο ύπνος; Τα όνειρα; Ποια η σημασία τους; Μία ενδιαφέρουσα συζήτηση σχετικά με τον ύπνο στον άνθρωπο και σε άλλα ζώα, η οποία έλαβε χώρα στις 3 Ιουνίου 2011 στα πλαίσια του World Science Festival. [Διάρκεια βίντεο 1:26:37]

Οι νευρώνες στο... μικροσκόπιο [ΟΜΙΛΙΑ]

Μια ομιλία του Νευροεπιστήμονα Carl Schoonover στο ΤΕD2012, σχετικά με τις μεθόδους που επέτρεψαν στους επιστήμονες να 'δουν' τον εγκέφαλο σε κυτταρικό και μοριακό επίπεδο.

Neil Burgess: Πώς ο εγκέφαλός μας γνωρίζει πού βρισκόμαστε [ΟΜΙΛΙΑ]

Πώς θυμόμαστε πού παρκάραμε το αυτοκίνητό μας; Πώς γνωρίζουμε αν κινούμαστε προς τη σωστή κατεύθυνση; Ο Νευροεπιστήμονας  Neil Burgess [University College London] μελετά τους νευρικούς μηχανισμούς που είναι υπεύθυνοι για τη χαρτογράφηση του χώρου που μας περιβάλλει, και πώς αυτοί συνδέονται με τη μνήμη και την φαντασία.

Antonio Damasio: Συγκινήσεις, συναισθήματα, νόηση, συνείδηση [ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ]

Ο Νευροεπιστήμονας  Antonio Damasio, έχει αφιερώσει μεγάλο μέρος της ζωής του στη μελέτη των ανθρώπινων συγκινήσεων, των συναισθημάτων, των βιολογικών τους βάσεων, του ρόλου τους στη νοητική και κοινωνική ζωή των ανθρώπων, αλλά και στην ανάδυση της συνείδησης. [βλ.και παλαιότερη ανάρτηση]. 
Mία από τις βασικές θέσεις του Damasio είναι πως η νόηση είναι αλληλένδετη με τις  συγκινήσεις και τα συναισθήματα. Τα συναισθήματα δεν είναι μία εξελικτική πολυτέλεια, αλλά σημαντικοί πυλώνες της σκέψης και μίας φυσιολογικής κοινωνικής συμπεριφοράς, απαραίτητα για τη διατήρηση της ομοιοστασίας στον άνθρωπο, όπως ο Damasio υποστηρίζει. 
Ακολουθεί μία συνέντευξή του στην οποία εξηγεί κάποια από τα ευρήματα και θέσεις του. 

Μουσική και Σύνδρομο Williams [ΒΙΝΤΕΟ]

Μπορεί να μην έχουν αίσθηση του χρόνου, να μην μπορούν να μετρήσουν μέχρι το δέκα, αλλά έχουν μία εκπληκτική αίσθηση της μουσικής και του ρυθμού.

Ένα σύντομο βίντεο για τις μουσικές ικανότητες των ατόμων με Σύνδρομο Ουίλιαμς, από έρευνες του Καθ. Daniel Levitin.

Νότες & Νευρώνες [ΣΥΖΗΤΗΣΗ]

Όταν σκεφτόμαστε σχετικά με τη μουσική, τείνουμε να την συσχετίζουμε με μία καθαρά ακουστική δραστηριότητα, αλλά πόσο βαθιά πηγαίνει στην πραγματικότητα; Είναι η απόκρισή μας σε μουσικά ερεθίσματα εγγενής ή πολιτισμικά καθορισμένη; 

Αυτά είναι μερικά από τα ερωτήματα συζητούνται σε ένα ενδιαφέρον πρόγραμμα του World Science Festival με τίτλο: "Notes & Neurons: In Search of the Common Chorus" [με μια απρόσμενη αρχή από τον Bobby McFerrin!]  (συνολική διάρκεια: 1:45:00)

Antonio Damasio: Προσεγγίζοντας την συνείδηση [ΟΜΙΛΙΑ]

Kάθε πρωί που ξυπνάμε ανακτούμε τη συνείδηση - αυτό είναι ένα εκπληκτικό γεγονός - αλλά τι ακριβώς είναι αυτό που ανακτούμε; Ο Νευροεπιστήμονας Antonio Damasio χρησιμοποιεί το απλό αυτό ερώτημα για να μας δώσει μία ιδέα του πώς ο εγκέφαλός μας δημιουργεί την αίσθηση του εαυτού [Ομιλία στο TedX 2011, Μάρτιος 2011]

VS Ramachandran: The Tell-Tale Brain [ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΒΙΒΛΙΟΥ]

Βίντεο από την παρουσίαση του τελευταίου βιβλίου του Vilayanur Ramachandran 'The Tell-Tale Brain: A Neuroscientist's Quest for What Makes Us Human' (Ιανουάριος 2011, La Jolla, CA).

Επιστημονική Ημερίδα Νευροψυχολογίας [Θεσ/νίκη, 16 Δεκ. 2011]

Ο Κλάδος Νευροψυχολογίας της Ελληνικής Ψυχολογικής Εταιρείας & το Εργαστήριο Γνωστικής Νευροεπιστήμης του Τμήματος Ψυχολογίας, Α.Π.Θ. οργανώνουν μία Επιστημονική Ημερίδα  με Θέμα 'Ανάπτυξη Πολιτισμικά Κατάλληλων Νευροψυχολογικών Δοκιμασιών για τον Ελληνικό Πληθυσμό'. 

Η ημερίδα θα λάβει χώρα την Παρασκευή 16 Δεκεμβρίου 2011,  Αίθουσα 114, στο παλαιό κτίριο Φιλοσοφικής Σχολής,  Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.

Τα όνειρα διώχνουν τις επώδυνες αναμνήσεις [ΑΡΘΡΟ]

Αναδημοσίευση από 'ΤΟ ΒΗΜΑ' [24/11/2011] 

Τα όνειρα διώχνουν τις επώδυνες αναμνήσεις: 

Μειώνουν τη δραστηριότητα στην αμυγδαλή του εγκεφάλου που συνδέεται με το συναίσθημα. 

Τα όνειρα δρουν ψυχοθεραπευτικά καθώς μπορούν να «απαλύνουν» τις επώδυνες αναμνήσεις, σύμφωνα με νέα μελέτη ειδικών του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στο Μπέρκλεϊ που δημοσιεύεται στο επιστημονικό περιοδικό «Current Biology».

Εγκέφαλος και κιναίσθηση [ΟΜΙΛΙΑ]

Ο Νευροεπιστήμονας Daniel Wolpert σε μία ομιλία του στο TedGlobal 2011, παρουσιάζει εντυπωσιακά ερευνητικά αποτελέσματα σχετικά με τους πολύπλοκους υπολογισμούς που πρέπει να κάνει ο ανθρώπινος εγκέφαλος για να ελέγξει κάθε κίνηση του σώματος.